شرکت سبدگردان که عموماً سبدگردان بورس نیز مورد خطاب قرار میگیرد، یک شخصیت حقوقی است که با دریافت مجوز رسمی از سازمان بورس و اوراق بهادار به مدیریت سبد سهام اشخاص میپردازد. اصطلاح سبدگردانی به مدیریت سبد اوراق بهادار اشاره دارد و فرایندی است که طی آن سبدگردان با استفاده از توان و تخصص نیروهای خود به انتخاب سبد مناسبی از سهام و سایر اوراق بهادار میپردازد و با رصد شرایط اقتصادی و سیاسی و شرایط مالی و عملیاتی شرکتها، سبدگردان در مقاطعی که نیاز باشد، سهام و اوراق بهادار را فروخته و سهام یا اوراق بهادار مناسب را جایگزین میکند.
امر سبدگردانی از طریق انعقاد قرارداد سبدگردانی بین سرمایهگذار و شرکت سبدگردان انجام میگیرد. از جمله موارد مهم این قرارداد، کارمزد سبدگردانی است که بر اساس مذاکره و توافق بین سبدگردان و سرمایهگذار مشخص میگردد. در امر سبدگردانی، سبدگردان، وکیل سرمایهگذار محسوب میگردد و از طرف وی به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار میپردازد.
تصمیمات خرید و فروش کاملاً توسط سبدگردان اتخاذ میشود و سرمایهگذار در این زمینه نمیتواند دخل و تصرفی داشته باشد. سبدگردانی برای هر شخص در قالب یک قرارداد مجزا و بهصورت اختصاصی صورت میگیرد و به آن سبدگردانی اختصاصی گفته میشود. یکی از مزیتهای اصلی سبدگردانی این است که سبدگردان بورس، میزان ریسکپذیری سرمایهگذار را در چیدمان سبد سهام و اوراق بهادار مد نظر قرار میدهد.
در سبدگردانی اختصاصی، به دلیل مدیریت دارایی سرمایهگذار توسط تیمهای متخصص، نیازی به صرف زمان و انرژی توسط سرمایهگذار وجود ندارد.
سبد اختصاصی هر سرمایهگذار با توجه به سطح ریسکپذیری و ترجیحات او تشکیل میگردد.
بهرهگیری از دانش و تخصص افراد حرفهای در امر سرمایهگذاری لازمه فعالیت شرکتهای سبدگردان میباشد.
به دلیل وجود ارکان نظارتی (حسابرس، امین و سازمان بورس)، امکان سوءاستفاده از منابع سرمایهگذاران وجود ندارد.
سرمایهگذاران از طریق دسترسی به گزارشات سبد اختصاصی خود، بهطور مستمر در جریان عملکرد خود قرار میگیرند.
بهطور کلی سرمایهگذاری در بورس اوراق بهادار به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم امکانپذیر میباشد. در روش مستقیم، افراد متخصص از طریق اخذ کد بورسی شخصاً مبادرت به خرید و فروش اوراق بهادار مینمایند و با تحلیلهای خود اقدام به انتخاب سهام مناسب میکنند. در روش غیرمستقیم، اشخاص از طریق شرکتهای سبدگردان اقدام به سرمایهگذاری مینمایند، جایی که سبدگردانها با تخصص و استراتژیهای مالی خود مدیریت سرمایهها را انجام میدهند. گامهای سرمایهگذاری از طریق سبدگردان آرکا از نمایه روبهرو قابل مشاهده میباشد.
در گام نخست، اطلاعات کاملی در رابطه با صندوقهای سرمایهگذاری و سبدگردانی اختصاصی به شما ارائه میدهیم و اطمینان مییابیم که دید کاملی نسبت به موضوع و فرایند سرمایهگذاری حاصل کردهاید.
پیشنویس قرارداد سبدگردانی را تنظیم کرده و با شما بررسی میکنیم. پس از اعمال نظرات شما، قرارداد نهایی تنظیم میشود؛ و پس از امضاء توسط طرفین، فرایند مدیریت دارایی شما شروع میگردد.
چنانچه تصمیم شما انعقاد قرارداد سبدگردانی اختصاصی باشد، با کسب اطلاعات شخصی و ترجیحات و نیازمندیهای شما و تکمیل فرمهای ارزیابی ریسک، سطح ریسکپذیری و استراتژی سرمایهگذاری مناسب برای شما را تعیین میکنیم.
چنانچه تصمیم شما سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری باشد، شما را با فرایند سرمایهگذاری در صندوقها و انواع صندوقها آشنا میکنیم.
در گام نخست، اطلاعات کاملی در رابطه با صندوقهای سرمایهگذاری و سبدگردانی اختصاصی به شما ارائه میدهیم و اطمینان مییابیم که دید کاملی نسبت به موضوع و فرایند سرمایهگذاری حاصل کردهاید.
چنانچه تصمیم شما سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری باشد، شما را با فرایند سرمایهگذاری در صندوقها و انواع صندوقها آشنا میکنیم.
چنانچه تصمیم شما انعقاد قرارداد سبدگردانی اختصاصی باشد، با کسب اطلاعات شخصی و ترجیحات و نیازمندیهای شما و تکمیل فرمهای ارزیابی ریسک، سطح ریسکپذیری و استراتژی سرمایهگذاری مناسب برای شما را تعیین میکنیم.
پیشنویس قرارداد سبدگردانی را تنظیم کرده و با شما بررسی میکنیم. پس از اعمال نظرات شما، قرارداد نهایی تنظیم میشود؛ و پس از امضاء توسط طرفین، فرایند مدیریت دارایی شما شروع میگردد.
در حال حاضر، بیش از 50 شرکت سبدگردان با مجوز رسمی از سازمان بورس در حال فعالیت هستند. با توجه به ماهیت فعالیت این شرکتها، تعیین معیارهایی که بر اساس آن یک شرکت را به عنوان بهترین شرکت سبدگردان معرفی کنیم، موضوع سختی میباشد. آنچه مسلم است، اینکه هیات مدیره و نیروهای انسانی متخصص این شرکتها، بزرگترین سرمایه آنها میباشد. یکی از فاکتورهای اساسی در انتخاب شرکت سبدگردان خوب، ثبات در هیات مدیره و نیروهای کلیدی آنها میباشد. گاهی برخی از شرکتها در یک دوره به واسطه نیروهای خود عملکرد مناسبی را ارائه میدهند، ولی به دلیل جابجایی نیروها و تغییرات در هیات مدیره، در دورههای بعد دچار ضعف عملکرد میشوند.
یکی دیگر از معیارهای انتخاب یک سبدگردان خوب، بررسی عملکرد گذشته آن است. شرکتهای سبدگردان در وبسایت خود عملکرد مربوط به سبدهای تحت مدیریت خود را بهصورت دورهای منتشر میکنند. بررسی این عملکرد، دید خوبی از توان یک شرکت ارائه میدهد. آنچه مهم است، وجود ثبات نسبی در عملکرد میباشد. رفتارهای سینوسی در عملکرد یک شرکت سبدگردان بیانگر قابلیت اتکای کمتر آن شرکت میباشد. عملکرد صندوقهای سرمایهگذاری تحت مدیریت یک سبدگردان نیز فاکتور و معیار دیگری برای ارزیابی یک شرکت سبدگردان میباشد.
همانطور که ذکر شد، در سبدگردانی اختصاصی شخصی که قصد سرمایهگذاری در بورس را دارد با انعقاد قرارداد سبدگردانی، اختیار کامل خرید و فروش سهام را به سبدگردان واگذار میکند. سبدگردانی برای افرادی مناسب است که تخصص و دانش سرمایهگذاری نداشته و یا زمان و فرصت لازم برای این کار را ندارند. برخی مواقع افراد تمایل دارند شخصاً سرمایهگذاری انجام دهند و حداقل دانش و تخصص را دارند، ولی برای اطمینان از صحت تصمیمگیریهای خود، تصمیم میگیرند از نظرات و مشاورههای یک متخصص نیز بهرهمند شوند. شرکتهای مشاور سرمایهگذاری همچنین شرکتهای سبدگردان بورس با اخذ مجوز مشاوره سرمایهگذاری میتوانند در این زمینه راهنماییهای لازم را به سرمایهگذار ارائه دهند. همانطور که ذکر شد، ارائه مشاوره سرمایهگذاری نیز امری تخصصی بوده و نیاز به مجوز رسمی از سازمان بورس و اوراق بهادار دارد. افراد حقیقی و حقوقی که بدون مجوز به ارائه مشاوره سرمایهگذاری در بورس اقدام میکنند، مرتکب عمل غیرقانونی میشوند. سرمایهگذاران نیز باید مراقب سوءاستفاده این افراد باشند.
صندوق سرمایهگذاری یک نهاد مالی است که فعالیت اصلی آن سرمایهگذاری در اوراق بهادار است و مالکان آن به نسبت سرمایهگذاری خود، در سود و زیان صندوق شریکاند. صندوقهای سرمایهگذاری از مهمترین ابزارهای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس میباشند. در کشورهای پیشرفته، این ابزار نقش اساسی در جذب پساندازهای مردم و سرمایهگذاری آن در بازار سرمایه دارد. این صندوقها دارای تنوع زیادی میباشند و افراد میتوانند با توجه به هدف خود و میزان ریسکپذیری خود صندوق سرمایهگذاری مناسب را انتخاب کنند. صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت و صندوقهای سرمایهگذاری در سهام از مهمترین و پرمخاطبترین صندوقها میباشند. نقدشوندگی بالا، نظارت و شفافیت اطلاعاتی و هزینههای اجرایی پایین از مهمترین مزیتهای صندوقهای سرمایهگذاری است. صندوقهای سرمایهگذاری توسط شرکتهای سبدگردان مدیریت میشوند. از مهمترین خدمات شرکتهای سبدگردان مدیریت صندوقهای سرمایهگذاری میباشد.