سبدگردانی اختصاصی

دسترسی سریع

تعاریف اولیه

سبدگردانی اختصاصی​ چیست؟

طبق تعریف دستورالعمل تاسیس و فعالیت سبدگردان مصوب سازمان بورس، تصمیم به خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار به ‌نام سرمایه‌گذار معین توسط سبدگردان در قالب قراردادی مشخص، به منظور کسب انتفاع برای سرمایه‌گذار، سبدگردانی نامیده می شود.

سبدگردان کیست ؟

بر اساس تعریف بند 17 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار حمهوری اسلامی ایران، سبدگردان، شخص حقوقی است که در قالب قراردادی مشخص و به منظور کسـب انتفـاع، بـه خریـدوفروش اوراق بهادار برای سرمایه گذار می‌پردازد.

سبداختصاصی چیست ؟

طبق بند 33 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار حمهوری اسلامی ایران، همچنین بر اساس تعریف بند 5 ماده 1 دستورالعمل تاسیس و فعالیت سبدگردان، به مجموعه‎‌‌ای از دارایی‌های مالی (اعم از وجه نقد و اوراق بهادار) که از محل وجوه سرمایه گذاران خریداری می‌شود و به مشتری معینی تعلق دارد، سبد اختصاصی گفته می‌شود.

شرکت‌های سبدگردان از نهادهای مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار می‌باشند که به نمایندگی از سرمایه گذاران و بر اساس یک قرارداد مشخص، به خرید و فروش اوراق بهادار برای آنها اقدام می‌کنند.

اصولا سرمایه گذاری در بورس به دو روش مستقیم و غیر مستقیم امکان‌پذیر است. در روش مستقیم افراد و شرکت‌ها، شخصا به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار اقدام می‌کنند. بدیهی است که روش مستقیم برای اشخاصی مناسب است که، تخصص و زمان کافی برای این امر را داشته باشند. برای اشخاص حقیقی و حقوقی که فاقد شرایط فوق هستند بهتر است به روش های غیر مستقیم در بورس سرمایه گذاری نمایند. سرمایه گذاری از طریق صندوق سرمایه گذاری و سبد گردانی اختصاصی دو روش سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس است.

یکی از تفاوت‌های اصلی سبدگردانی اختصاصی با روش‎‌های دیگر سرمایه گذاری در این است، که این فرایند کاملا مشتری محور (Client-Based) است. در تشکیل سبد اختصاصی اهداف، ویژگی‌ها و خصوصیات شخصیتی سرمایه گذار از جمله ریسک پذیری او ارزیابی می‌شود و متناسب با آنها اقدام به تشکیل و مدیریت سبد اختصاصی می‌گردد؛ در صورتی‌ که سایر روش‌های سرمایه گذاری غیر مستقیم محصول محور (Product-Based) است و محصول یکسانی برای همه سرمایه گذاران ارائه می‌شود که لزوما جوابگوی سطوح مختلف ریسک پذیری و سلایق سرمایه گذاران نخواهد بود.

فرایند سرمایه گذاری

جهت انعقاد قرارداد سبدگردانی اختصاصی در سبدگردان آرکا و شروع سرمایه گذاری در بورس مراحل زیر طی می گردد

مذاکره و مصاحبه

مذاکره و مصاحبه با سرمایه گذار جهت ارائه اطلاعات لازم در مورد سبدگردانی و اطمینان از ایجاد درک مشترک از موضوع و فرایند سرمایه گذاری

پرسشنامه ارزیابی

تکمیل فرم کسب اطلاعات و پرسشنامه ارزیابی توان مشتری جهت تعیین سطح ریسک پذیری و ترجیحات مشتری

نهایی کردن قرارداد

تکمیل و امضا قرارداد سبدگردانی

شروع و مدیریت

شروع فرایند سرمایه گذاری و مدیریت سبد اختصاصی

مزایای سبدگردانی اختصاصی

سرمایه گذاری در بورس یا مسکن یا طلا

انواع اوراق بهادار تحت مدیریت

اوراق بهادار قابل معامله در هر یک از بورس ها

هر گونه اوراق بهادار ثبت شده نزد سازمان به جز سهام شرکت‌های سهامی خاص

سپرده‌های بانکی تا سقف %50 ارزش روز دارایی‌های تحت مدیریت در قرارداد سبدگردانی

سرمایه گذاری در واحدهای صندوق های سرمایه گذاری دارای مجوز از سازمان بورس با شرایط مندرج در ابلاغیه 12020091 سازمان بورس

ساز و کارهای نظارتی در امر سبدگردانی

شرکت‌های سبدگردان بورس از نهادهای مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار می‌باشند .نظارت در این شرکت‌ها در سه سطح، بشرح زیر قابل ذکر است:

برای شروع به فعالیت سبدگردانی، سبدگردان باید حداقل یک شخص حقوقی که از نظر سازمان بورس واجد صلاحیت لازم باشد را به عنوان امین انتخاب و با وی قرارداد منعقد کند. وظایف و مسئولیت‌های امین و حق‌الزحمه‌ وی باید مطابق دستورالعمل سازمان بورس، در قرارداد بین سبدگردان و امین درج گردد. امین مسئول نظارت بر کلیه فعالیت‌های مربوط به هر قرارداد سبدگردانی است و از رعایت کلیه قوانین و مقررات اطمینان حاصل می‌کند.

امین سبدگردان آرکا موسسه حسابرسی رازدار و حسابرس و بازرس قانونی این شرکت نیز، موسسه حسابرسی آزمودگان است؛ که هر دو از موسسات معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار می‌باشند.

قوانین و مستندات حاکم بر فعالیت

همانطور که ذکر شد شرکت‌های سبدگردان از نهادهای مالی تحت نظارت سازمان بورس می‌باشند. این شرکت‌ها در راستای اجرای بند (۲) ماده (۷) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مصوب آذر ماه ۱۳۸۴، به‌ منظور مدیریت حرفه‌ای وجوه سرمایه گذاران در بازار سرمایه معرفی شدند. مهمترین قوانینی که چارچوب فعالیت این شرکت‌ها را مشخص می‌کند بشرح زیر است:

سایر مستندات مربوط به فعالیت سبدگردانی اختصاص ازطریق لینک‌های زیر قابل مشاهده است.

کارمزد سبدگردان

شرکت سبدگردان بابت خدمات خود کارمزدی از سرمایه گذار دریافت می کند که بر اساس توافق بین سبدگردان و سرمایه گذار در چارچوب مصوبات سازمان بورس تعیین شده و در قرارداد سبدگردانی درج می گردد. کارمزد سبدگردان آرکا معمولا از دو بخش تشکیل می‌شود :

کارمزد ثابت

کارمزد ثابت، درصدی از میانگین ارزش سبد اختصاصی است؛ که در طول مدت قرارداد به صورت روزانه محاسبه و توسط شرکت سبدگردان در انتهای قرارداد دریافت می‌شود.

کارمزد مبتنی بر عملکرد

این کارمزد به صورتی تعیین می شود که همزمان با تامین منافع سرمایه گذار، سیستم انگیزشی لازم را برای سبدگردان ایجاد نماید. کارمزد متغیر (مبتنی بر عملکرد) بر اساس درصدی از بازده سبد اختصاصی تعیین می‌شود.

درصد کارمزد ثابت و متغیر هر سبد اختصاصی بر اساس توافق سرمایه گذار و سبدگردان تعیین و در قرارداد فی مابین درج می‌شود.

منابع اطلاعاتی مورد استفاده

اصولا فرایند سرمایه گذاری بر اساس دو رویکرد اصلی انجام می‌شود :

در این رویکرد تحلیلگر و مدیر سرمایه گذاری بر اساس تحلیل اطلاعات و داده‌های اقتصادی در سطح جهانی، ملی و در نهایت در سطح صنایع و شرکت‌ها و با استفاده از مدل‌های عملی و حرفه‌ای مانند مدل‌های مبتنی بر تنزیل جریانات نقدی (DDM)، مدل‌های مبتنی بر جریان نقدی آزاد (FCF)، توجه به ارزش جایگزینی و .. نسبت به ارزش‌گذاری سهام و اوراق بهادار اقدام می‌کند؛ و بر اساس سطح ریسک پذیری هر سرمایه گذار و با استفاده از اصول علمی، تشکیل پرتفوی (سبد اختصاصی) و بهینه کردن ریسک هر سبد، نسبت به خرید مجموعه‌ای از سهام و سایر اوراق بهادار اقدام می‌کنند.

در این رویکرد با استفاده از داده‌ها و سوابق تاریخی قیمت اوراق بهادار و حجم معاملات و با استفاده از اندیکاتورها و اسیلاتورها، سعی می‌گردد، رفتار قیمتی اوراق بهادار در آینده پیش بینی شود.

در سبدگردان آرکا مبنای اصلی تحلیل و انتخاب اوراق بهادار، رویکرد تحلیل بنیادی است. هرچند تحلیل تکنیکال و مدل‌هایی مانند مالی رفتاری نیز بعنوان روش‌های مکمل مورد توجه قرار می‌گیرند. در این راستا مهمترین منابع اطلاعاتی بشرح زیر است:

کنترل تضاد منافع

سبدگردان آرکا ملزم به رعایت مفاد ماده 14 و 27 دستورالعمل تاسیس و فعالیت سبدگردان است.

طبق ماده 14 دستورالعمل مذکور، در شرایط وجود تضاد منافع بین سبدگردان و مشتری وی، اولویت با منافع مشتری است؛ همچنین طبق ماده 27 همین دستورالعمل درصورتی‌که سبدگردان، اوراق بهادار خاصی را به‌نام مشتری خود خرید، فروش یا نگه‌داری می‌کند در حالی که، شرکت سبدگردان یا اشخاص وابسته به آن، و یا کارکنان سبدگردان یا اشخاص وابسته به آن‌ها، در آن اوراق بهادار، مطابق تبصره‌ 1 این ماده، ذینفع محسوب می‌شوند، و سبدگردان از این موضوع مطلع بوده یا از طریق دریافت گزارش‌های موضوع تبصره‌ 2 این ماده از این موضوع مطلع شده باشد، آن‌گاه سبدگردان موظف است، بلافاصله کارکنانی که وظیفه‌ سبدگردانی برای مشتریان را به عهده دارند، از این امر مطلع نموده، طی گزارش‌هایی که حداقل هرماه تهیه می‌شود، حسابرس و امین خود را، از این موضوع مطلع کند و در گزارش‌های دوره‌ای که به مشتری ارائه می‌دهد، این موضوع را افشا نماید.

ارزیابی ریسک مشتریان

همانطور که ذکر شد یکی از اقدامات اولیه در سبدگردانی، ارزیابی ریسک مشتری می‌باشد. این امر از طریق کسب اطلاعات مشتری و تکمیل یک پرسشنامه صورت می‌گیرد. شما با تکمیل فرم ارزیابی ریسک مشتریان می‌توانید سطح ریسک خود را مشخص کنید.
شما می توانید از لینک‌های زیر فرم‌های مربوطه را مشاهده و تکمیل کنید.