علیرغم مزایای این نوع سبد گردانی، یکی از محدودیت های اساسی آن، محدودیت نیروی انسانی متخصص از طرف شرکت‌های سبدگردان بورس می‌باشد. این محدودیت باعث می‌شود که، شرکت‌های سبدگردان برای پذیرش سبد اختصاصی با محدودیت مواجه باشند و حداقل مبلغی را برای انعقاد قرارداد سبدگردانی تعیین کنند. از آنجا که هر سبد اختصاصی، باید بصورت جداگانه مدیریت شود، نیروهای متخصص برای مدیریت آن ضرورت دارد. که باعث می شود برای مبالغ پایین، امر سبدگردانی صرفه اقتصادی نداشته باشد و شرکت‌های سبدگردان از پذیرش مبالغ پایین امتناع کنند.
سبد مشاع چیست؟
یکی از روش‌های برون رفت از محدودیت ذکر شده امکان استفاده از سبد مشاع است. منظور از سبد مشاع، سبدی مشترک در مالکیت حداقل دو سرمایه گذار با هدف مدیریت دارايي‌های موضوع سبدگردانی (اعم از وجه نقد، اوراق بهادار و مطالبات) است که توسط یک نهاد مالی دارای مجوز فعالیت سبدگردانی مدیریت می‌شود. به عبارتی در سبد مشاع، برای چندین سرمایه گذار از یک کد معاملاتی بصورت مشترک استفاده می‌گردد و سرمایه گذاران متناسب با میزان آورده خود در منافع آن سبد سهیم خواهند بود.
با این مکانیزم محدودیت نیروی انسانی مورد نیاز تا حد زیادی رفع می‌گردد و شرکت‌های سبدگردان می‌توانند، دارایی سرمایه گذاران با پس اندازهای خرد را نیز مدیریت کنند. همچنین با راه اندازی سبدهای مشاع، با استراتژی‌های مختلف به نیازهای سرمایه گذاران پاسخ دهند.
محدودیت های سبد مشاع
با توجه به اینکه در سبد مشاع، امکان تشکیل سبد اختصاصی متناسب با ویژگی‌های شخصیتی و میزان ریسک پذیری سرمایه گذاران وجود ندارد، سبدگردان ها باید با استراتژی‌ها و اهداف مختلف سبدهای مشاع را تشکیل دهند، که بتوانند افراد با نیازهای مختلف را به سبد مشاع مناسب راهنمایی کنند. هر سبد مشاع، دارای یک بیانیه است که در آن مشخصات کلیدی هر سبد مشاع شامل اهداف، استراتژی‌ها، محدودیت‌ها و برنامه‌های مدیر طرح برای سرمایه‌گذاری منابع جمع‌آوری شده از سرمایه‌گذاران بیان می‌شود.
ساز و کار اجرایی سبد مشاع
از نظر مکانیزم اجرایی، سبد مشاع شباهت زیادی با صندوق سرمایه گذاری با مکانیزم صدور و ابطال دارد. به عبارتی در سبد مشاع، همانند صندوق های سرمایه گذاری، واحد سرمایه گذاری تعریف می‌گردد و متناسب با آورده هر سرمایه گذار، واحد سرمایه گذاری بنام او صادر می‌شود. با انعقاد قرارداد سبدگردانی، متناسب با ارزش روز، هر واحد سرمایه گذاری برای سرمایه گذار صادر می‌شود و بابت آن گواهی سرمایه گذاری صادر و به سرمایه گذار تحویل می‌گردد. سرمایه گذاران، در هر زمان می‌توانند در قالب متمم قرارداد سبدگردانی، بخشی از واحدها یا همه واحدهای سرمایه گذاری خود را ابطال و به نرخ روز وجه خود را دریافت نمایند.
محاسبات سبد مشاع بصورت نرم افزاری انجام می‌شود؛ و روزانه ارزش روز ابطال و ارزش روز صدور هر واحد سرمایه گذاری منتشر می‌گردد. نکته دیگر در خصوص سبد مشاع این است که، همانند صندوق های با مکانیزم صدور و ابطال، واحدهای سرمایه گذاری سبد، قابل نقل و انتقال نیست و صرفا قابل ابطال می‌باشند.
همانطور که ذکر شد، هر سبد مشاع دارای یک بیانه است که کلیه اطلاعات ضروری در آن ذکر می‌شود؛ و سرمایه گذاران می‌توانند روی وبسایت شرکت‌های سبدگردان آن را مطالعه کرده و در مورد سرمایه گذاری در آن سبد تصمیم‌گیری کنند.
تاریخ اجرایی شدن سبد مشاع
در حال حاضر فرایند سبد مشاع در حال مطالعه و بررسی در سازمان بورس می‌باشد و هنوز ابلاغ و اجرایی نشده است. انتظار می‌رود طی چند ماه آینده با ابلاغ دستورالعمل مربوطه و فراهم شدن زیرساخت‌های نرم افزاری برای اجرای آن یک ابزار مفید به صنعت مدیریت دارایی اضافه گردد.