چگونه در صندوق های سرمایه گذاری سرمایه گذاری کنیم؟

صندوق سرمایه گذاری چیست؟

حضور و فعالیت در بازار سرمایه علاوه بر سرمایه نیازمند داشتن دانش، تجربه، مهارت، زمان، قدرت ریسک بالا و انرژی بالایی است و کسانی که از این فاکتورها برخوردار نباشد به هیچ عنوان نمی‌توانند در این بازار موفقیتی کسب کنند و حتی ممکن است به سادگی سرمایه های خود را از دست بدهند. صندوق سرمایه گذاری در حقیقت یک نهاد معتبر و مطمئن است که وظیفه سرمایه گذاری صحیح و مطمئن سرمایه های افراد را بر عهده می‌گیرد. این نهادها از افراد و کارشناسان متخصص و متبحری تشکیل شده‌اند و زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند. زمانی که فرد در این صندوق ها سرمایه گذاری می‌کند می تواند به اندازه سرمایه خود در آنها سهیم باشد. استفاده از این صندوق‌ها می‌تواند برای کسانی که شرایط سرمایه گذاری در بورس به صورت مستقیم را ندارند بهترین گزینه باشد.
امروزه صندوق های سرمایه گذاری مختلفی در دسترس سرمایه گذاران قرار دارند که هر کدام می توانند مزیت ها و معایب خاص خود را داشته باشند. از بهترین صندوق ها می توان به صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت، صندوق سرمایه گذاری سهامی، صندوق سرمایه گذاری مختلط، صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)، صندوق‌ سرمایه گذاری در طلا و … اشاره کرد. به صورت کلی از نظر شیوه خرید و فروش واحدهای سرمایه گذاری می‌تواند صندوق ها را به دو دسته اصلی تقسیم کرد:

صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری مبتنی بر صدور و ابطال

سرمایه گذاران برای خرید و فروش این نوع صندوق ها می توانند به وب سایت آنها مراجعه نمایند. با مراجعه حضوری به نمایندگی‌ها و شعبه‌های صندوق می توان آن را معامله کرد. سرمایه گذاران بعد از یک ‌بار احراز هویت می‌توانند با ثبت نام در سایت رسمی صندوق به شکل اینترنتی و آنلاین اقدام به صدور یا ابطال واحدهای خود بکنند.

صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری قابل معامله در بورس

واحدهای ETF یا صندوق های قابل معامله در بازار بورس را می‌توانند همانند سهام سایر شرکت‌ها خرید و فروش کرد. سرمایه گذاران برای خرید این صندوق ها باید کد بورسی فعال داشته باشند.

پذیره ‌نویسی اولیه صندوق ‌های سرمایه‌ گذاری مشترک

پذیره ‌نویسی در اصل به انتشار و عرضه اولیه واحدهای صندوق سرمایه‌ گذاری گفته می‌‌شود. واحدهای سرمایه گذاری بعد از آن که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تایید شد و سایر نهادهای مربوطه نیز آن را تصدیق کرده و امیدنامه و اساسنامه صندوق تصویب شد، صندوق مورد نظر پذیره نویسی خواهد شد. قبل از پذیره نویسی، تعداد واحدهای سرمایه گذاری عادی، تعداد واحدهای سرمایه گذاری ممتاز و تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری قابل انتشار پذیره نویسی شده و سایر اطلاعات مرتبط با صندوق ها اعلام می‌شود. همانطور که گفته شد سرمایه گذاران قادر خواهند بود که درخواست های صدور واحدها در پذیره نویسی را از طریق سایت رسمی صندوق یا مراجعه حضوری به شعبه ها ارسال و ثبت کنند.

• لازم به ذکر است افرادی که برای اولین بار قصد سرمایه گذاری در یک صندوق را دارند حتما باید بار اول به صورت حضوری به شعبه‌های صندوق مراجعه کنند.

خرید واحدهای صندوق ‌های سرمایه‌ گذاری غیر قابل معامله در بورس

همانطور که گفته شد تعدادی از صندوق های سرمایه گذاری به عنوان صندوق های ETF شناخته می‌شوند که سرمایه گذاران برای خرید آنها باید دارای کد بورسی فعال باشند و از طریق کارگزاری های رسمی اقدام به خرید واحد های این صندوق ها بکنند. برای خرید واحدهای صندوق هایی که قابلیت معامله در بازار بورس را ندارند افراد می تواند به مراکز مورد تایید صندوق مورد نظر مراجعه کنند و بعد از ارائه مدارک شناسایی اقدام به ثبت نام و احراز هویت کنند و در نهایت فرم های مربوطه را پر کنند.

• تعدادی از این صندوق ها امکان تکمیل فرم ثبت نام اولیه را برای سرمایه گذاران در پایگاه الکترونیکی صندوق فراهم کرده اند و دیگری نیازی به مراجعه حضوری سرمایه گذاران نخواهد بود.

خرید و فروش واحدهای صندوق ها

همانطور که گفته شد به خرید واحدهای صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری توسط سرمایه گذار صدور و به فروش این واحدها ابطال گفته می شود. همانطور که گفته شد صدور و ابطال واحدهای صندوق های مختلف سرمایه گذاری با توجه به نوع آن (قابل معامله و غیر قابل معامله بودن در بورس) متفاوت خواهد بود. برای صدور و ابطال واحدهای غیر قابل معامله در بورس فرد باید اولین بار به شعبه های صندوق مراجعه کرده و در دفعات بعدی از طریق سایت رسمی صندوق اقدام به صدور و ابطال کند. برای صدور و ابطال واحدهای صندوق های قابل معامله در بورس نیز فقط کافی است فرد دارای کد بورسی فعال باشد و از طریق کارگزار ناظر خود اقدام به خرید و فروش واحده ها بکند.

قیمت خرید و فروش واحدهای صندوق سرمایه ‌گذاری

بر خلاف سهام شرکت هایی که در بازار بورس وجود دارند قیمت آنها به صورت لحظه ای اعلام می‌شود، قیمت صدور واحد سرمایه‌ گذاری صندوق ها در پایان هر روز از طریق تابلوی اعلانات در شعبه ها و یا از طریق سایت رسمی صندوق ها اعلام می‌شود. سرمایه گذاران باید برای صدور هر واحد از صندوق ها علاوه بر قیمت صدور اقدام به پرداخت کارمزد صدور واحد سرمایه‌گذاری که در امیدنامه صندوق قید شده است نیز بکنند.

نحوه درخواست صدور واحدهای صندوق

هر صندوق با توجه به امیدنامه و اساسنامه خود می تواند صدور متفاوتی داشته باشد. به صورت کلی درخواست صدور واحده ها به دو شکل انجام می‌شود:

• چنانچه پرداخت به‌ شکل اینترنتی انجام شود، بعد از دو روز کار به قیمت صدور فردای روز درخواست انجام خواهد شد.
• چنانچه پرداخت به شکل حضوری و بانکی انجام شود، صدور واحد فردای روز کاری درخواست و به قیمت صدور فردای روز کاری درخواست انجام خواهد گرفت.

اگر درخواست صدور واحد سرمایه ‌گذاری به وسیله مدیر صندوق تائید شود و واحدها به فرد تعلق گیرند بر اساس مهلت مقرر در امیدنامه صندوق، گواهی صدور برای او صادر خواهد شد و سرمایه گذار می تواند گواهی صدور خود را از شعبه دریافت کند. این گواهی دارای شماره مسلسل و تاریخ بوده و با مهر صندوق و امضای نماینده مجاز مدیر ثبت صادر می‌شود و نوع واحدهای سرمایه‌گذاری مانند عادی، ممتاز، قابل ابطال یا انتقال بودن گواهی در آن قید می شود.
قیمت ابطال واحدهای سرمایه ‌گذاری نیز در پایان هر روز کاری و از طریق تابلوی اعلانات مستقر در شعب و همچنین سایت رسمی صندوق به‌ طور روزانه اعلام می شود. درخواست ابطال صندوق نیز می تواند بر اساس امیدنامه و اساسنامه آن صندوق متفاوت باشد و این قیمت بر اساس نرخ روز کاری بعدی محاسبه خواهد شد. مدیریت صندوق سرمایه گذاری وظیفه دارد که وجه نقد حاصل از ابطال سرمایه‌گذار را پس از کسر کارمزد ابطال یا هزینه‌ های مربوطه در مدت مشخص بر اساس امیدنامه صندوق به حساب بانکی سرمایه گذار واریز کند.

کارمزد خرید و فروش واحدهای صندوق های سرمایه ‌گذاری

سرمایه گذاران موظف هستند برای خرید و فروش واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ ها یک هزینه مشخص به عنوان کارمزد پرداخت کنند و این هزینه می تواند بر اساس نوع صندوق و نحوه پرداخت متفاوت باشد.

کارمزد صدور و ابطال صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری غیر قابل معامله در بورس

هزینه کارمزد خرید و فروش واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله در بورس بر اساس امیدنامه و اساسنامه صندوق تعیین می شود که معمولا به ازای هر اقدام برای صدور و ابطال لحاظ می‌شود.

کارمزد خرید و فروش واحد صندوق‌ های ETF

هزینه های کارمزد خرید و فروش واحدهای صندوق‌ های ETF بر اساس قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار محاسبه می شود و هزینه کارمزد هر کدام از صندوق ها متفاوت خواهد بود.

• به صورت کلی استفاده از صندوق سرمایه گذاری دارای مزایای متعددی همچون مدیریت حرفه ‌ای و اطمینان بالا، قابلیت نقد شوندگی بالا، شفافیت در اطلاعات و امکان مقایسه، صرفه جویی در زمانه و هزینه، داشتن تنوع بالا و … می‌باشد. در مقاله دیگری با عنوان راهنمای سرمایه گذاری در بورس برای تازه واردان به زبان ساده که از سایت رسمی شرکت سبدگردان آرکا منتشر شده است می توان اطلاعات بسیار مفیدی در مورد صندوق های سرمایه گذاری کسب کرد.

جمع بندی نهایی

سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری یکی از مطمئن‌ترین و کم ریسک ترین شیوه‌های سرمایه گذاری است که در آن افراد بدون داشتن دانش، مهارت، تجربه و زمان فعالیت مستقیم در بازار بورس می توانند سود مناسبی از سرمایه های خود دریافت کنند. سرمایه گذاران می‌توانند از طریق بهترین شرکت سبدگردانی مانند شرکت سبدگردان آرکا در صندوق های سرمایه گذاری متعددی سرمایه گذاری کنند. شرکت آرکا همچنین خدمات دیگری مانند سبدگردانی اختصاصی، مدیریت صندوق های سرمایه گذاری، سرمایه گذاری در بورس، ارائه مشاوره و … به سرمایه گذاران ارائه می کند.